Bộ Giao thông vận tải trả lời kiến nghị của cử tri về đấu thầu các dự án giao thông theo hình thức BOT

Cử tri đã gửi đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV như sau:

 “Việc thực hiện quy định về đấu thầu đối với các dự án giao thông theo hình thức BOT đang có nhiều bất cập. Hiện nay, hầu hết các dự án giao thông thực hiện theo hình thức BOT đều được chỉ định thầu nên đang gây nhiều sự hoài nghi về sự minh bạch, khách quan và hiệu quả dự án, Nhằm nâng cao năng lực của Nhà đầu tư, tăng cường tính cạnh tranh và hạn chế tình trạng “chạy dự án”, cử tri đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành chức năng cần thực hiện nghiêm các quy định về đấu thầu trong việc thực hiện các dự án BOT, đảm bảo các dự án BOT phải tổ chức đấu thầu công khai”.

Bộ Giao thông vận tải trả lời như sau:

Thời gian qua, hầu hết các dự án BOT do Bộ GTVT là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đều triển khai trong giai đoạn sau năm 2010, việc lựa chọn nhà đầu tư chịu sự điều chỉnh bởi Nghị định số 108/2009/NĐ-CP ngày 27/11/2009 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức Hợp đồng BOT, BTO và BT. Theo quy định tại điều 14, Nghị định số 108/2009/NĐ-CP, có 2 hình thức lựa chọn nhà đầu tư là chỉ định thầu và đấu thầu, cụ thể:

- Hình thức đấu thầu: Quy định đăng tải danh mục dự án trên Báo Đấu thầu và Trang thông tin điện tử của Bộ trong thời gian 30 ngày, Nếu có 02 nhà đầu tư trở lên đăng ký thì tiến hành đấu thầu.

- Hình thức chỉ định thầu: Áp dụng đối với các dự án trong thời gian đăng tải danh mục dự án chỉ có 01 nhà đầu tư đăng ký thực hiện hoặc các dự án cần thiết để đáp ứng nhu cầu cấp bách về việc sử dụng công trình kết cấu hạ tầng do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Các dự án BOT do Bộ GTVT là Cơ quan nhà nước có thẩm quyền chủ yếu áp dụng hình thức chỉ định thầu do một số dự án cấp bách được Thủ tướng Chính phủ cho phép chỉ định Nhà đầu tư, một số dự án khác thuộc diện đăng tải trong vòng 30 ngày để kêu gọi đầu tư, nhưng đều chỉ có 1 nhà đầu tư đăng ký. 

Mặc dù thực hiện việc chỉ định Nhà đầu tư theo quy trình yêu cầu nhưng cũng còn hạn chế dự án do việc thực hiện theo hình thức chỉ định thầu chưa đem lại hiệu quả cao hơn so với đấu thầu cạnh tranh.

Để hoàn thiện chính sách pháp luật, bảo đảm phát huy hiệu quả việc đầu tư khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT nói riêng và hình thức đối tác công tư (PPP) nói chung, ngày 21/10/2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 về một số nhiệm vụ và giải pháp tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư, khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung thực hiện các nhiệm vụ và trong đó có giải pháp: “tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về đầu tư theo hình thức BOT đặt trong tổng thể hoàn thiện pháp luật về đầu tư theo hình thức PPP với định hướng nghiên cứu xây dựng, trình Quốc hội ban hành Luật tạo cơ sở pháp lý cao, thống nhất, đồng bộ cho hình thức đầu tư này ” và “lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải thực hiện đấu thầu công khai, minh bạch theo quy định pháp luật, hạn chế tối đa chỉ định thầu. Quy định và thực hiện đầy đủ việc công khai minh bạch các thông tin về dự án để thuận tiện cho người dân giám sát”.

Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành nghiên cứu để tiến tới xây dựng Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư để trình Quốc hội. Trước mắt, Chính phủ đã chỉ đạo điều chỉnh ngay Nghị định số 15/2015/NĐ-CP, Nghị định số 30/2015/NĐ-CP và các Thông tư hướng dẫn để hạn chế tối đa các bất cập về chính sách. Đồng thời, Bộ GTVT đã đưa vào hoạt động chính thức trang thông tin điện tử công bố thông tin chi tiết về các dự án PPP tại địa chỉ ppp.mt.gov.vn để tăng cường tính công khai, minh bạch, thuận tiện cho người dân và các tổ chức chính trị - xã hội giám sát, tìm hiểu thông tin về dự án thực hiện theo hình thức PPP do Bộ GTVT là Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền./.

Nguyễn Linh