Lĩnh vực văn hóa – xã hội trong năm 2018 đạt nhiều kết quả khả quan

Đ/c Lê Tuấn Khanh, Trưởng Ban văn hóa – xã hội HĐND tỉnh  trình bày báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2018 và kế hoạch năm 2019 (Lĩnh vực văn hóa - xã hội), tại diễn đàn kỳ họp thứ 9

Trong năm 2018, tất cả các chỉ tiêu thuộc lĩnh vực văn hóa - xã hội đề ra đều đạt và vượt: chất lượng giáo dục của tỉnh được quan tâm và nhận được sự chung tay góp sức của toàn xã hội; công tác phòng, chống dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân tiếp tục được tăng cường; thực hiện tốt chính sách ưu đãi người có công bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững, trợ giúp xã hội đã góp phần ổn định đời sống nhân dân; số lượng khách du lịch và doanh thu đều tăng so với cùng kỳ năm trước, cụ thể từng lĩnh vực như sau:

Lĩnh vực giáo dục và đào tạo: Ngành giáo dục đã tổ chức triển khai thực hiện đạt hầu hết các nhiệm vụ công tác đề ra trong kế hoạch: Tiến hành tu sửa, chỉnh trang cơ sở vật chất trường lớp, mua sắm bổ sung sách và các trang thiết bị dạy học; đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cơ bản đáp ứng được yêu cầu phát triển quy mô các ngành học, cấp học; chất lượng giáo dục tiếp tục được củng cố và có bước phát triển. Các kỳ thi được tổ chức nghiêm túc, không để xảy ra tiêu cực. Theo thống kê, điểm trung bình thi THPT quốc gia 2018, An Giang đứng hàng thứ 5 so với cả nước và đứng nhất trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn còn một số vấn đề mà ngành giáo dục cần tiếp tục quan tâm và có giải pháp khắc phục như:

Tình trạng thiếu giáo viên và cán bộ quản lý ở các trường mầm non theo định mức của Thông tư liên tịch số 06/2015/TTLT-BGDĐT-BNV ngày 16/3/2015 của Liên Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ do đầu vào ở một số địa phương không có nguồn để tuyển, nhất là đối với các huyện miền núi, vùng sâu. Bên cạnh đó, lương và chế độ hỗ trợ chưa đảm bảo dẫn đến đời sống của một bộ phận giáo viên gặp khó khăn. Mặc dù đã được đầu tư nhưng cơ sở vật chất vẫn chưa đáp ứng yêu cầu ở một số trường, trong đó đáng quan tâm là bàn ghế học sinh không đạt chuẩn theo quy định. Bên cạnh đó, nhà vệ sinh dành cho học sinh cũng trong tình trạng bị xuống cấp cần được cải tạo, sửa chữa. 

Địa phương phản ánh Sở Giáo dục - Đào tạo giao chỉ tiêu huy động đối với nhà trẻ và mẫu giáo 5 tuổi vượt quá số lượng trẻ có mặt tại địa phương (không căn cứ trên số liệu điều tra của huyện). Nếu vấn đề huyện phản ánh là đúng, đề nghị Sở kiểm tra và điều chỉnh cho hợp lý không gây khó khăn cho huyện.

Công tác giáo dục hướng nghiệp trong trường học chậm đổi mới về nội dung, hình thức và phương pháp dẫn đến việc phân luồng sau tốt nghiệp trung học cơ sở hiệu quả còn thấp.

Theo Báo cáo số của UBND tỉnh về công tác phòng, chống tham nhũng, trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều trường hợp sai phạm trong công tác quản lý tài chính, cố ý làm trái quy định trong thực hiện chính sách tiền lương, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tại một số trường học từ bậc mầm non đến trung học phổ thông. Đây là vấn đề cần có giải pháp tích cực trong công tác quản lý của ngành giáo dục và UBND cấp huyện.

Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhân dân: Ngành đã tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện đạt tiến độ các đầu công việc theo Chương trình công tác do ngành phụ trách: Mạng lưới y tế ở cả 3 tuyến được củng cố và tiếp tục phát triển, thực hiện tốt hoạt động khám chữa bệnh đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân; chủ động trong công tác y tế dự phòng, phòng chống dịch bệnh (số ca mắc Sốt xuất huyết, Tay chân miệng đều giảm so với cùng kỳ); tổ chức thực hiện tốt các dự án thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số.

Tiến độ thực hiện tự chủ tài chính trong các cơ sở khám, chữa bệnh công lập được quan tâm thực hiện, chất lượng phục vụ của các bệnh viện có nhiều cải thiện hơn trước, các bệnh viện đã chủ động dành phần lớn kinh phí tiết kiệm được hàng năm để bổ sung Quỹ Phát triển hoạt động sự nghiệp, mở rộng đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị; thu nhập cho viên chức, người lao động từng bước được cải thiện. Việc triển khai thành công kỹ thuật phẫu thuật tim hở tại Bệnh viện Tim mạch An Giang đánh dấu một bước chuyển mới của ngành y tế An Giang. Từ đây, người dân trong tỉnh và các tỉnh lân cận sẽ được tiếp cận các kỹ thuật ngoại khoa tim mạch tiên tiến ngay tại địa phương, giảm được tỷ lệ chuyển tuyến trên, từ đó giảm chi phí điều trị và rủi ro trên đường chuyển viện.

Hiện nay, các xã, phường, thị trấn đều có xe chuyển viện miễn phí cho bệnh nhân nghèo từ nguồn kinh phí do người dân, các Mạnh Thường Quân, các doanh nghiệp, tổ chức xã hội tự nguyện đóng góp.

Bên cạnh những mặt ngành Y tế An Giang đã làm được, trong năm qua còn bộc lộ một số hạn chế như:

Thời gian qua, tại Bệnh viện Đa khoa khu vực tỉnh đã xuất hiện tình trạng người nhà bệnh nhân có hành vi bạo lực đối với bác sĩ, nhân viên y tế gây tâm lý bất an. Cần có sự phối hợp chặt chẽ với địa phương để đảm bảo an ninh trật tự. Việc khám bảo hiểm y tế chỉ được thực hiện trong giờ hành chính từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần trong khi người lao động trong các doanh nghiệp thì hầu hết chỉ được nghỉ vào chủ nhật nên đối tượng này gặp khó khi khám chữa bệnh.

Lĩnh vực bảo hiểm y tế: Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, việc thực hiện Bảo hiểm y tế đã đạt được kết quả tích cực. Tỷ lệ người dân tham gia BHYT ngày càng cao, ước tính năm 2018 đạt 81,5% (năm 2017 đạt 76,52%); Công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ngày càng được quan tâm, từng bước đáp ứng tốt hơn yêu cầu khám chữa bệnh của người dân; đặc biệt là người nghèo, người thuộc hộ gia đình cận nghèo, dân tộc thiểu số sống ở vùng khó khăn được cấp thẻ BHYT, được quỹ BHYT thanh toán các chi phí khám chữa bệnh theo phạm vi và quyền lợi được hưởng. Tuy nhiên, còn một bộ phận người dân, người sử dụng lao động, người lao động chưa nhận thức rõ về ý nghĩa và tầm quan trọng của chính sách BHYT nên việc phát triển đối tượng tham gia BHYT tuy đạt chỉ tiêu được giao nhưng vẫn thấp hơn bình quân chung cả nước. 

Lĩnh vực lao động, an sinh xã hội: Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm đạt kế hoạch đề ra (đào tạo nghề cho 25.000 người, đạt 100% kế hoạch, giải quyết việc làm cho trên 30.000 lao động, đạt 100% so kế hoạch, trong đó xuất khẩu lao động theo hợp đồng trên 200 lao động). Công tác giảm nghèo được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo (tỷ lệ hộ nghèo 4,55%, tỷ lệ hộ cận nghèo 5,76%, năm 2017 tỷ lệ hộ nghèo là 5,24%, cận nghèo là 6,26%). Việc thực hiện các chế độ, chính sách cho người có công bảo đảm theo quy định. Công tác bảo trợ xã hội, thực hiện các chính sách về lao động được các cơ quan chức năng triển khai thực hiện tích cực.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội vẫn còn tồn tại một số khó khăn:

Trong năm 2018 đã xảy ra 02 vụ đình công liên quan đến thời gian làm việc, cách áp dụng sản lượng cho người lao động, thái độ của các nhân viên phiên dịch khi đại diện các người nước ngoài truyền tải thông tin cho người lao động, việc nghỉ phép năm…

Hiệu quả sử dụng vốn vay của một bộ phận người dân chưa cao. Hộ vay vốn chủ yếu dựa vào điều kiện tự nhiên, đất đai để tăng gia sản xuất nên hiệu quả vốn tín dụng đầu tư thấp và tiềm ẩn nhiều rủi ro thiên tai, dịch bệnh dẫn đến khó khăn trong việc thoát nghèo bền vững. Một bộ phận người dân vẫn có tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào chính sách hỗ trợ cho không như trước đây, thậm chí không muốn thoát nghèo để được hưởng chính sách.

Tỉnh đã dành sự quan tâm đặc biệt nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững trong đồng bào dân tộc thiểu số. Triển khai thực hiện đầy đủ các chính sách dân tộc. Nhờ đó, tình hình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn vùng dân tộc ổn định. Các cấp chính quyền tôn trọng tự do tín ngưỡng của đồng bào, quan tâm tạo điều kiện cho các hoạt động tôn giáo đúng pháp luật, các nhu cầu chính đáng của các cơ sở tôn giáo đều được giải quyết. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả thực hiện được thì đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn những khó khăn nhất định như: tỷ lệ hộ nghèo có giảm nhưng vẫn còn cao và thiếu bền vững (ước còn 18,5%), công tác tuyên truyền trong vùng đồng bào dân tộc còn gặp nhiều khó khăn.

Lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch: Tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao chào mừng các ngày lễ lớn đặc biệt đã tổ chức trọng thể Lễ Kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Tình hình an ninh, trật tự, môi trường cảnh quan thiên nhiên, cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch tại các khu, điểm du lịch trọng điểm của tỉnh từng bước được cải thiện, góp phần nâng cao hình ảnh du lịch An Giang trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 19/2018/NQ-HĐND ngày 19/7/2018 về chính sách hỗ trợ nhà đầu tư phát triển du lịch là một trong những điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng nêu trên, lĩnh vực này vẫn còn một số hạn chế như:

Nhiều di tích trong tình trạng xuống cấp cần được quan tâm cải tạo; Việc đầu tư cho phát triển thể dục, thể thao chưa đáp ứng kịp với nhu cầu hiện nay và sự phát triển trong thời gian tới; nhận thức về xã hội hóa trong lĩnh vực này chưa được quán triệt sâu sắc trong ngành nên nhiều nơi còn trông chờ vào ngân sách nhà nước. Đa số du khách đến An Giang tham gia loại hình du lịch tâm linh, đối tượng khách này chỉ đi về trong ngày và ít sử dụng các dịch vụ lưu trú, ăn uống. Doanh thu xã hội trong lĩnh vực du lịch còn khiêm tốn, chưa có phương pháp chính xác để xác định giá trị đóng góp của du lịch cho tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh.

Để góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Hội đồng nhân dân tỉnh trong năm 2019, Ban Văn hóa - Xã hội đề xuất, kiến nghị một số vấn đề sau đây:

Thứ nhất, về giáo dục và đào tạo:

Thực hiện rà soát cơ sở vật chất, trang thiết bị tối thiểu của các trường  học, đặc biệt là rà soát chính xác nhu cầu phòng học, nhà vệ sinh. Giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu nhà vệ sinh và công trình nước sạch trong các cơ sở giáo dục (cần cải tạo, sửa chữa 259 công trình và đầu tư xây mới 255 công trình); đồng thời thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục nhằm huy động nhiều nguồn lực phục vụ đổi mới giáo dục trong thời gian tới.

Đề nghị trong chương trình bồi dưỡng giáo viên ngoài trình độ chuyên môn cần chú trọng giáo dục đạo đức nghề nghiệp, chuẩn mực sư phạm cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra đối với các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn thuộc cấp mình quản lý nhất là cơ sở mầm non tư thục không để xảy ra tình trạng bạo hành trẻ em.

Chỉ đạo các trường chủ động phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đưa nội dung giáo dục hướng nghiệp lồng ghép với hoạt động tư vấn tuyển sinh; nghiên cứu thiết kế nội dung giáo dục hướng nghiệp thành các chủ đề thiết thực để tổ chức cho học sinh trải nghiệm tại doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương để tạo bước đột phá về chất lượng giáo dục hướng nghiệp góp phần chuyển biến mạnh mẽ trong công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp trung học.

Thứ hai về y tế:

Ngành Y tế phối hợp với ngành giáo dục cần tiếp tục duy trì các hoạt động kiểm tra vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, kết hợp nhà trường thực hiện truyền thông giáo dục sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh cho học sinh. Quan tâm đầu tư cho trạm y tế ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc để phục vụ tốt nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu cho người dân. Phối hợp với các địa phương và các cơ sở y tế khẩn trương có giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn trong các cơ sở khám, chữa bệnh để đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế an tâm công tác. Nghiên cứu tổ chức cho công nhân, người lao động trong các công ty, xí nghiệp, khu, cụm công nghiệp được khám bảo hiểm y tế thuận tiện do đặc thù công việc của đối tượng này.

Thứ ba về bảo hiểm y tế:

Bảo hiểm xã hội tỉnh phối hợp với Sở Y tế và UBND cấp huyện thực hiện truyền thông về bảo hiểm y tế chú ý đến những đối tượng cụ thể và hình thức phù hợp với điều kiện tiếp cận thông tin của nhân dân vùng sâu, vùng xa; Đặc biệt tuyên truyền về Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ về việc quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế có hiệu lực từ ngày 01/12/2018, trong đó mở rộng quyền lợi cho bệnh nhân khám chữa bệnh BHYT: không bắt buộc toàn bộ thành viên hộ gia đình phải tham gia BHYT cùng một thời điểm; trường hợp người có thẻ BHYT đang điều trị nội trú nhưng thẻ BHYT hết hạn sử dụng thì được thanh toán chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi được hưởng và mức hưởng cho đến khi ra viện nhưng tối đa không quá 15 ngày kể từ ngày thẻ hết hạn sử dụng; được thanh toán BHYT nếu nơi điều trị gửi mẫu xét nghiệm đến nơi khác;…

Thường xuyên trao đổi với Sở Y tế giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong việc tổ chức khám, chữa bệnh BHYT.

Thứ tư về công tác lao động, an sinh xã hội:

Tập trung thực hiện các giải pháp giảm nghèo bền vững, các chính sách trợ giúp, bảo đảm an sinh xã hội; ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước và huy động nguồn lực xã hội để phát triển vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách, quy định pháp luật về hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đặc biệt là chính sách hỗ trợ vốn vay tín chấp được nâng từ 50 triệu đồng lên 80 triệu/01 lao động.

Sở Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh cần phát huy vai trò, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhất là kiến thức pháp luật lao động, giúp người lao động nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, rèn luyện tác phong làm việc công nghiệp, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi trong xu thế phát triển như hiện nay.

Thứ năm về công tác dân tộc - tôn giáo:

Ban Dân tộc: chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành theo dõi tổng hợp tình hình kinh tế, đời sống, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, tâm tư, nguyện vọng của đồng bào dân tộc để tham mưu UBND có những giải pháp, cơ chế phù hợp trong việc triển khai thực hiện các chương trình, dự án ở vùng dân tộc đạt hiệu quả; giải quyết những vấn đề bức xúc, khó khăn nổi cộm của đồng bào dân tộc thiểu số ngay từ cơ sở. Kiểm tra việc thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc, tăng cường giám sát chất lượng và hiệu quả sử dụng các công trình. Phối hợp các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Ban Tôn giáo: Kịp thời chấn chỉnh các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo vi phạm các quy định của nhà nước.

Thứ sau về văn hóa, thể thao và du lịch:

Chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, di tích lịch sử - văn hóa, danh thắng và các loại hình nghệ thuật tiêu biểu của cộng đồng dân tộc. Tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch, về bảo vệ trật tự - xã hội, bảo đảm vệ sinh môi trường, các quy định về quản lý giá đối với dịch vụ tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ; kiên quyết xử lý nghiêm các vụ việc ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh du lịch của tỉnh.

Vận dụng, khai thác các lợi thế của mạng xã hội trong quảng bá, giới thiệu về du lịch An Giang. Đánh giá hiệu quả thực hiện thí điểm phát sóng wifi công cộng miễn phí và lắp đặt camera tại các khu, điểm du lịch qua đó có kế hoạch nhân rộng mô hình này trên địa bàn toàn tỉnh. Đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với địa phương tiếp tục nghiên cứu và đề xuất chính sách khuyến khích, ưu đãi các dự án đầu tư đa năng kết hợp dịch vụ du lịch để thu hút các nhà đầu tư chiến lược.

Ban Văn hóa – Xã hội Hội đồng nhân dân tỉnh cũng kiến nghị đối với Ủy ban nhân dân tỉnh sớm ban hành hướng dẫn thực hiện chế độ thêm giờ buổi đối với giáo viên mầm non công tác tại các đơn vị còn thiếu giáo viên theo định mức. Quan tâm bố trí kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, kinh phí đào tạo bồi dưỡng giáo viên chuẩn bị thay sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

Kiến nghị UBND tỉnh tăng cường chỉ đạo Sở Giáo dục – Đào tạo, UBND cấp huyện thường xuyên kiểm tra, giám sát công tác quản lý tài chính tại các cơ sở giáo dục công lập đồng thời xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Tăng cường chỉ đạo Sở Y tế rà soát các văn bản pháp luật của tỉnh, Trung ương để kịp thời tham mưu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục những khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính tại các cơ sở khám chữa bệnh công lập; nghiên cứu tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành chế độ chính sách đãi ngộ phù hợp hơn nhằm thu hút đội ngũ bác sĩ giỏi về công tác trên địa bàn tỉnh nhằm giúp cho các cơ sở y tế thực hiện tự chủ được tốt hơn trong thời gian tới.

Chỉ tiêu số giường bệnh trên một vạn dân tăng qua mỗi năm nhưng vẫn còn thấp so với bình quân cả nước (cả nước đạt khoảng 25,7 giường). Do đó, Ban kiến nghị UBND tỉnh quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất, trang thiết bị,… Đồng thời, chỉ đạo Sở Y tế nỗ lực và kế thừa, phát huy những bước tiến căn bản trong năm 2018, tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để giảm quá tải, nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh, cải cách thủ tục trong khám, chữa bệnh; đổi mới phong cách phục vụ, nâng cao y đức.

Nâng cấp các sản phẩm du lịch trên cơ sở kết hợp yếu tố hiện đại trong các sản phẩm, mô hình du lịch truyền thống gắn với xây dựng các khu du lịch trọng điểm để phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn toàn diện, bền vững..../.

NGUYỄN NGUYỄN