Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội trả lời chất vấn nhóm vấn đề về đào tạo nghề và giải quyết việc làm

Ông Châu Văn Ly, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh An Giang trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 14 HĐND tỉnh

I. Lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp

1. Đánh giá kết quả thực hiện công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động trong thời gian qua (Trong đó, chú trọng đánh giá thực trạng công tác đào tạo nghề tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN), đặc biệt là cơ sở GDNN vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”)

Nhằm nâng cao năng lực quản lý và hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN), tỉnh đã thực hiện 04 lần sắp xếp mạng lưới cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh. Tính đến nay, toàn tỉnh có 25 cơ sở GDNN. Đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo GDNN khoảng 903 người (trong đó, đội ngũ cán bộ, quản lý 263 người; nhà giáo GDNN tại các khoa, tổ 640 người). Quy mô đào tạo được cấp phép đến nay khoảng 48.540 người học/năm.

Năm 2022, toàn tỉnh tuyển sinh đào tạo nghề 30.688 người (chia theo trình độ: cao đẳng 1.393 sinh viên, trung cấp 3.016 học sinh, sơ cấp và dưới 03 tháng 26.279 học viên) đạt 151,17% kế hoạch; 06 tháng đầu năm 2023 tuyển sinh khoảng 8.457 người đạt 107% so với cùng kỳ năm 2022.

Những năm qua, Nhà nước luôn ưu tiên phát triển giáo dục ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn. Trên địa bàn tỉnh có 05/25 cơ sở GDNN thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi, gồm: Trường Trung cấp nghề Dân tộc nội trú; cơ sở phụ của Trường Trung cấp Kỹ thuật - Tổng hợp tại Tân Châu; Trung tâm GDNN - GDTX tại TX. Tịnh Biên, huyện: An Phú, Thoại Sơn. Trong đó, Trường Trung cấp nghề Dân tộc nội trú là trường chuyên biệt, được trung ương và địa phương quan tâm hỗ trợ, đầu tư trang thiết bị đào tạo hàng năm góp phần đào tạo nghề cho người lao động tại địa phương, đặc biệt là người lao động thuộc đồng bào DTTS.

Năm 2022, các cơ sở GDNN thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi tuyển sinh đào tạo nghề cho 4.191 người học ở cấp trình độ (trong đó: trung cấp 825 học sinh, sơ cấp 265 học viên, thường xuyên dưới 03 tháng 3.101 học viên) đạt 239% kế hoạch đề ra.

Năm 2022, 2023, tổng kinh phí phân bổ cho các cơ sở GDNN thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi trên khoảng 30.179 triệu đồng. Qua đó, từng bước góp phần hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo; nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo của các cơ sở GDNN nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động.

2. Hạn chế

Nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất cho các trường cao đẳng, trung cấp từ ngân sách tỉnh chưa tương xứng với sứ mệnh và nhiệm vụ được giao. Trang thiết bị đào tạo được tỉnh tranh thủ đầu tư, hỗ trợ từ nguồn kinh phí các CTMTQG nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu đào tạo trong tình hình mới, thiết bị đào tạo chưa được đầu tư đồng bộ.

Việc triển khai thực hiện chuyển đổi số trong GDNN còn khó khăn do thiếu nguồn lực đầu tư trang thiết bị, hạ tầng số, phần mềm nhằm chuyển đổi số.

3. Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề của các các cơ sở GDNN

Rà soát, kiện toàn tổ chức, hoạt động của các cơ sở GDNN công lập; chú trọng năng cao nâng lực, quản lý chất lượng và đề cao tính tự chủ của cơ sở, tự chịu trách nhiệm của người đứng đầu.

Ngân sách tỉnh tiếp tục đầu tư, hoàn thiện cơ sở vật chất của các trường cao đẳng, trung cấp khang trang, hiện đại. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân kinh phí mua sắm thiết bị đào tạo cho các cơ sở GDNN công lập, đặc biệt các cơ sở GDNN thuộc vùng đồng bào DTTS từ kinh phí 03 CTMTQG nhằm đảm bảo điều kiện thay thế, đổi mới một số trang thiết bị đào tạo lạc hậu, hư hỏng.

Tăng cường gắn kết với doanh nghiệp với cơ sở GDNN  trong đào tạo nghề góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Đẩy mạnh truyền thông, tuyên truyền, hướng nghiệp và định hướng phân luồng tại các cơ sở giáo dục phổ thông, phụ huynh, học sinh góp phần nâng cao nhận thức về giáo dục hướng nghiệp.

II. Lĩnh vực lao động việc làm

1. Đánh giá thực trạng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài

a. Kết quả thực hiện

Sở LĐTBXH đã chủ động triển khai, tuyên truyền rộng rãi các chính sách hỗ trợ cho lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn tỉnh. Kết quả, 6 tháng đầu năm 2023 toàn tỉnh có 273 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (chủ yếu thị trường Nhật Bản: 190 lao động, Đài Loan: 69 lao động); số lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đạt 91% so với kế hoạch năm 2023, đạt 180% so với cùng kỳ năm 2022; qua đó, đã hỗ trợ tín dụng cho 101 lao động, số tiền: 8.298 triệu đồng; hỗ trợ chi phí ban đầu (như: khám sức khỏe, học ngoại ngữ, học giáo dục định hướng) cho 92 lao động, số tiền: 466,14 triệu đồng.

b. Khó khăn

Một số địa phương chưa tích cực, chủ động trong việc phối hợp liên kết với các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài để tăng cường hoạt động tuyên truyền, tư vấn, tạo nguồn và tuyển lao động tại địa phương.

Nhận thức của một bộ phận người lao động đi làm việc ở nước ngoài còn hạn chế, còn tâm lý ngại đi làm việc xa quê; ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật lao động của một số lao động chưa tốt..

Mặc dù tỉnh đã có chính sách hỗ trợ tín dụng nhưng nhiều lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ có hoàn cảnh kinh tế khó khăn,… vẫn còn gặp khó khăn trong việc trang trải chi phí ban đầu khi đăng ký tham gia đi làm việc ở nước ngoài, chi phí đi làm việc ở nước ngoài vẫn còn cao.

c. Giải pháp thực hiện trong thời gian tới

Tham mưu UBND tỉnh thực hiện tốt Kế hoạch của Tỉnh uỷ về triển khai thực hiện Chỉ thị 20-CT/TW ngày 12/12/2022 của Ban Chấp hành Trung ương ban hành về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới.

Chọn thị trường lao động có chất lượng, gắn kết đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, kỹ năng nghề, ngoại ngữ, pháp luật, văn hoá, phong tục tập quán của các nước cho người lao động; Ưu tiên đưa lao động đi làm việc ở những thị trường lao động có thu nhập cao, an toàn.

Tăng cường các hoạt động giao dịch việc làm, tổ chức tốt các hoạt động thông tin tư vấn việc làm, thông tin thị trường việc làm trong và ngoài nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tìm kiếm được việc làm trong nước và nước ngoài.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động tuyển chọn lao động đi làm việc ở nước ngoài trên địa bàn tỉnh, đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật; giúp người lao động được an tâm khi xuất cảnh, khi hết hạn hợp đồng về nước được hỗ trợ, giới thiệu việc làm.

2. Đánh giá tình hình người lao động mất việc làm và trở về địa phương trong 6 tháng đầu năm 2023. Vấn đề giải quyết việc làm trong tình hình hiện nay (có nhiều doanh nghiệp thu hẹp sản xuất), xác định những khó khăn, hạn chế và giải pháp thời gian tới

a. Tình hình người lao động mất việc làm và trở về địa phương trong 6 tháng đầu năm 2023

- Số doanh nghiệp bị ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh phải giảm lao động, việc làm là 36 doanh nghiệp (chủ yếu ngành may mặc, da giày). Số lao động bị ảnh hưởng việc làm khoảng 10.558 người; trong đó, thôi việc, mất việc làm: 4.720 người, tạm hoãn hợp đồng lao động: 1.438 người, giảm giờ làm: 4.400 người.

- Số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp là 11.498 trường hợp (giảm 3.185 trường hợp so với năm 2022); trong đó, số lao động ngoài tỉnh chuyển về 6.585 trường hợp, chiếm 60,67% số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp (tỉnh Bình Dương 3.096 trường hợp, thành phố Hồ Chí Minh 1.312 trường hợp, tỉnh Đồng Nai 811 trường hợp, các tỉnh khác 1.366 trường hợp) với tổng số tiền chi trả là 185.435 triệu đồng. Số lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp được hỗ trợ học nghề là 290 trường hợp, số đang hưởng trợ cấp thất nghiệp có việc làm trở lại là 258 trường hợp.

Nguyên nhân việc cắt giảm lao động trong các doanh nghiệp hiện nay chủ yếu là vì lý do kinh tế, khó khăn ở việc tìm kiếm, phát triển thị trường nước ngoài, doanh nghiệp gặp khó khăn tập trung vào doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo ở một số ngành như dệt may, da giày… Một số đối tác đặt ra yêu cầu mới về tiêu chuẩn hàng hóa nên một số doanh nghiệp gặp khó khăn để tổ chức, sắp xếp lại hoạt động sản xuất.

b. Giải quyết việc làm trong tình hình hiện nay

Trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 10/01/2023 của Chính phủ về phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập nhằm phục hồi nhanh kinh tế - xã hội; tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 12/NQ-HĐND ngày 31/5/2023 về việc uỷ thác nguồn vốn ngân sách tỉnh qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay Chương trình hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm năm 2023 (30 tỷ đồng).

Hiệp Hùng